διαφημισεις

style="display:block" data-ad-format="fluid" data-ad-layout-key="-gy+i-1v-b4+su" data-ad-client="ca-pub-1076069104982771" data-ad-slot="3193834661">

Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2009

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΛΑΙΝΙ

Στό ὀρεινό Μαλεβίζι, στούς πρόποδες τοῦ ὄρους Κουδούνι, σέ ὑψόμετρο 508 μέτρων ἀπό τή θάλασσα, εἴκοσι περίπου χιλιόμετρα ἀπό τό Ἡράκλειο καί νοτιοδυτικά ἀπό τό χωριό Κάτω Ἀσίτες, βρίσκεται τό Μοναστήρι τοῦ Ἅη Γιώργη τοῦ Γοργολαΐνι. Ἀναφορές γιά τή πρώτη κτίση του βρίσκουμε σέ ἕνα Ἑνετικό ἔγγραφο τοῦ 1319 ὅπου ὀνομάζεται Ἅη Γιώργης ὁ Γοργός καί λειτουργεῖ ὡς κοιμητήριο ξαναχτισμένο σέ ἐρείπια προγενέστερου Ναοῦ.
Ἄν εὐσταθεῖ ἡ πληροφορία γιά τό κτίσιμο τοῦ Καθολικοῦ στά 1319—1320, τότε ὁ μακαριστός Ἀρχιερέας Σίλβεστρος, ἐκμεταλλευόμενος καί τή παραχώρηση τῶν προνομίων πού ἔδιναν οἱ Ἑνετοί, ἀναμφίβολα θά προέβη σέ κάποιας μορφῆς ἀνοικοδόμηση ἤ σέ κάποια οὑσιαστική ἀνακαίνισή της.Συναντοῦμε πράγματι μιά ἀνοικοδόμηση τριακόσια περίπου χρόνια μετά τήν ἀρχική κτίσή της κάπου στά 1617. Ἡ ὀνομασία τῆς Μονῆς εἶναι τότε Ἅη Γιώργης ὁ Γοργολαΐνης ἤ Βουρβουλολαΐνης. Τό προσωνύμιο αὐτό ὀφείλεται ὅπως διαβάσαμε σέ Νοταριακά ἔγγραφα τῶν ἐτῶν 1629 ἕως καί 1635 στή γρήγορη ροή τοῦ νεροῦ στή πηγή τῆς Μονῆς.
Προφανῶς στό διάστημα πού μεσολάβησε εἴτε εἶχε ἑρημωθεῖ ἡ Μονή ἀπό τό χρόνο, εἴτε εἶχε καταστραφεῖ ἐξαιτίας κάποιων πολεμικῶν γεγονότων στή περιοχή. Ἐξάλλου ὅπως θά δοῦμε καί παρακάτω ἡ ὁρεινή θέση τοῦ Μοναστηριοῦ στούς πρόποδες τοῦ βουνοῦ Κουδούνι, ἀποτέλεσε διαχρονικά τή κύρια αἰτία τῆς συχνῆς καταστροφῆς της λόγω τῆς χρησιμοποίησής της ὡς ὁρμητηρίου ἐνάντια στόν κάθε λογῆς ἐχθρό.
Ὑπῆρξαν πολλές παραδόσεις σχετικά μέ τήν ὀνομασία τῆς Μονῆς. Μιά ἀπό αὐτές τίς παραδόσεις παρουσιάζεται στήν ἀφήγηση τῆς μακαριστῆς Γερόντισσας Συγκλητικῆς ἡ ὁποία γιά πολλά χρόνια ὑπῆρξε ἡ ψυχή τῆς Μονῆς:«δέν εἴχενε νερό παλιά στό Μοναστήρι. Μόνο ἤτονε μιά μ-πηγή πιά πάνω ἀπό τό Κάστελλα κι’ ἐπηγαίνανε κι’ ἐπαίρνανε νερό οἱ καλόγεροι πού ἐκάθουντανε ἐδῶ. Μά τσί πιά πολλές φορές ἤτονε θολό. Ἐκατέβαινε πρέπει κιανά μιαρό καί τό μαγάριζε. Κεῖνες τσί μέρες ἤτονε ἐρχομένος ἕνας καλόγερος μουσαφίρης στό Μοναστήρι. Καί σύμπτωση νά διψᾶ τό βράδι.Ἐγύρεψε νερό καί τοῦ ‘πανε συγνώμη γιατί δέν εἴχανε.
Κι’ ὁ Ἀρχοντάρης τοῦ ‘πενε : «Τό πρωΐ ,γέροντα, θά πᾶμε νά δοῦμε ἄν ἔχει νερό τό πηγαδάκι καί ἄν εἶναι καί καθαρό θά φέρομε. Ἔπεσε διψασμένος νά κοιμηθεῖ ὁ καλόγερος. Τήν νύχτα ἤνοιξε ἡ πόρτα κι’ ἐπρόβαλε ἔνας νέος ξανθός καί τοῦ ‘πενε: «Πάτερ, ἤφερα νερό». Κι ἐκράτειενε ἕνα λαϊνάκι καί τοῦ τό δωκε. Εὐχαριστημένος ὁ καλόγερος ἤπιε κι ἐκοιμήθηκε. Ἐθάρρειε πῶς τοῦ τό ‘πεψε ὁ Ἡγούμενος μέ κανά καλογεροπαίδι καί τοῦ ‘πενε φχαριστῶ πολύ τοῦ γούμενου τό πρωΐ. Ὅχι τοῦ‘πενε ὁ γούμενος, δέ στόπεψα ἐγώ τό λαΐνι. Κοιτάζουνε παραξενεμένοι καί ἀπορημένοι τό λαΐνι κι ἤγραφε ἀπάνω: «Ἅη Γιώργης ὁ Γοργολαΐνης». Ἐτσά ἐγίνηκε τό θαῦμα. Ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος ἔδωκε τό ὄνομά ν-του, στό Μοναστήρι».
Ἡ ἀποπεράτωση τῶν ἐργασιῶν πρέπει νά όλοκληρώθηκε γύρω στά 1627 ἤ τουλάχιστον ἕνα μεγάλο μέρος τους. Ὅμως, τό μαρμάρινο λιοντάρι, ὁ Ἀρχοντάρης τῆς Μονῆς, πού ἀποτελεῖ δεῖγμα τῶν τελευταίων χρόνων τῆς Ἑνετοκρατίας (κλάπηκε τό 1991) στολίζει σήμερα μᾶλλον κάποια ἄλλη αὐλή ξεκομμένο ἀπό τήν ἀρχική του θέση μιᾶς καί οἱ μικροπρέπειες τῶν ἀνθρώπων φρόντισαν νά ἐκδικηθοῦν τό Μοναστήρι καί τόν Ἅγιο ἵσως.
Τό Μοναστήρι τοῦ Ἅη –Γιώργη γρήγορα ἔγινε Κεφαλομονάστηρο στό Μαλεβίζι καί σέ καιρούς δύσκολους γιά τή Πατρίδα ἔδωσε τή δική του μαρτυρία καί πλήρωσε ἀκριβά τήν ἀποκοτιά τῶν πρωταγωνιστῶν στίς μάχες γιά τήν ἀπελευθέρωσή της. Γρήγορα ἔγινε καταφύγιο καί ὁρμητήριο ἐπαναστατῶν καί Χαΐνηδων στή διάρκεια τόσο τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821 ὅσο καί στή Μεγάλη Κρητική Ἐπανάσταση τοῦ 1866.
Στίς 19 τοῦ Αὐγούστου τοῦ 1866 ὁ Καπετάν Μιχάλης Κόρακας, γενικός Ἀρχηγός τῆς μεγάλης Κρητικῆς Ἐπανάστασης, ἔκανε τό Μοναστήρι κέντρο καί ὁρμητήριό του. Μετά ἀπό μιά μάχη πού κράτησε δύο ὦρες, ὁ Κόρακας ὁπισθοχώρησε καί τό Μοναστήρι κυριολεκτικά ἱσοπεδώθηκε. Παράλληλα, οἱ Τοῦρκοι ἔκαψαν καί τά χωριά Πάνω καί Κάτω Ἀσίτες.
Στά 1868 σέ μιά μάχη κοντά στό Μοναστήρι σκοτώθηκε τό πρωτοπαλλήκαρο τοῦ Κόρακα ὁ καπετάν Φραγκιός Μαστραχᾶς καί τάφος του ἔγινε ἡ αὐλή τῆς Μονῆς Γοργολαΐνι.Τό ὄνομα τῆς Μονῆς τότε εἶναι Ἅη Γιώργης ὁ Γοργοελεήμονας.
Σέ ἔγγραφό του πού ἔστειλε πρός τήν Κεντρική ὑπέρ τῶν Κρητῶν Ἐπιτροπή στήν Ἀθήνα στίς 7-9-1868 ἀπό τίς Γωνιές Μαλεβυζίου, ὅπου προφανῶς εἶχε καταφύγει, περίλυπος ὁ Κόρακας γιά τή μεγάλη ἀπώλεια ἀναφέρει:
«Πρός
Τό Γενικόν Ἀρχηγεῖον τοῦ τμήματος Ἡρακλείου
Πρός τήν ἐν Ἀθήναις ὑπέρ τῶν Κρητῶν Κεντρικήν Ἐπιτροπήν
Κύριοι,
Ὁ ἐξήκοντα καί πέντε ἐτῶν τήν ἡλικίαν Γενικός Ἀρχηγός Μεσαρᾶς Φραγκιός Μαστραχᾶς,ἔπεσε μαχόμενος κατά τήν 3ην τοῦ μηνός εἰς Γοργολαΐνη. Περιττόν θεωροῦμεν προσθέτοντες ὅ,τι ὁ ἥρως οὗτος ἐξῆχεν ἁπάντων τῶν λοιπῶν ἐν Κρήτῃ ἀγωνιστῶν κατά τήν ἀνδρείαν καί τόλμην καί ὅ,τι ἐπροικίζετο μέ τά ἔξοχα προτερήματα τοῦ πατριωτισμοῦ καί τῆς τιμιότητος.»
Πορεύτηκε τό Μοναστήρι δημιουργικά στή συνέχεια ἔστω καί ἄν οἱ ὑλικές στερήσεις ἔμπαιναν ἐμπόδιο στή λειτουργία του. Τό συναντοῦμε στίς ἀρχές τοῦ 20ου αἰώνα νά ἔχει στενές σχέσεις μέ τήν ἱερά Μονή τῆς Παναγίας τοῦ Κουδουμᾶ καί τούς Ἁγίους Παρθένιο καί Εὐμένιο. Οἱ σχέσεις αὐτές διατηρήθηκαν ἕως καί τίς ἀρχές τοῦ Μεσοπολέμου ὅταν γιά κάποιους ἄγνωστους ἀκόμα λόγους ἡ Μονή διαλύεται.
Παρέμεινε ἔρημη ἡ Μονή τοῦ Ἄη Γιώργη τοῦ Γοργολαΐνι ἕως καί τά νεώτερα χρόνια κάπου στά 1957. Ἐμφανίζεται ἐδῶ, σ΄αὐτή τή δύσκολη γιά τό τόπο στιγμή, ἡ μνημειώδης μορφή τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης κυροῦ Εὐγενίου τοῦ Ψαλιδάκη. Ἀλλά καί πάλι προβάλλει ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ζωντανή καί δημιουργική μέσα ἀπό τίς παραδόσεις νά φτειάχνει ὁ ἴδιος τό σπίτι του ὅπως μαρτυρεῖ καί πάλι
ἡ μακαριστή Γερόντισσα Συγκλητική:
«Ἤθελε ὁ Δεσπότης νά σάξει ἀπό τήν ἀρχή τό Μοναστήρι. Μά λέφτά δέν ὑπήρχανε. Καί ἐκαθούντανε στό γραφεῖο ν-του στή Μητρόπολη συλλογισμένος. Κι ἐκειά πού ἐσκεφτούντανε ἐμπῆκε ξαφνικά ἕνας νέος ξανθός καί τόνε ρώτηξε ἠντάχει. Σάν τοῦ ‘πενε, βγάνει ὁ νέος ἕνα σακκουλάκι καί τοῦ λέει: «Νά, πάρε Δεσπότη, νά ξεκινήσεις». Ξανοίγει ὁ Δεσπότης, εἴχενε μέσα λίρες .Κι ὁ νέος ἐγίνηκε ἄφαντος. Ψάχνουνε, ψάχνουνε, κατέβηκε ὁ διάκος στήν αὐλή, πρᾶμα δέν ἐφαίνουντανε .Κι ἐτσά, πιά ὕστερα ἐκαταλάβανε πῶς ἦτονε ὁ Ἅη-Γιώργης».
Ἴσως οἱ «λίρες» νά βοήθησαν στήν ἀρχή.Ἴσως οἱ λίρες νά ἦτανε ὅλη ἐκείνη ἡ τεράστια ἐθελοντική προσφορά τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς καί τῆς περιοχῆς γιά νά ὁλοκληρωθεῖ τό σπουδαῖο ἔργο. Καί ὁ σκοπός ὅπως ἔγραφε καί ἡ Ἐγκύκλιος, τό παιδί. Ἐνδεικτική ἡ τοιχογραφία στήν εἴσοδο τῆς Μονῆς, «Ἄφετε τά παιδία ἐλθεῖν πρός με». Θά συναντήσουμε ἀργότερα τή Κατασκήνωση νά μετονομάζεται Παιδούπολη.
Μέχρι καί τό τέλος τῆς δεκαετίας τοῦ 1980 ἑκατοντάδες παιδιά φιλοξενήθηκαν ἐδῶ καί γαλουχήθηκαν μέ τά Ὀρθόδοξα μηνύματα γιά τήν ἀγωγή καί τήν φροντίδα γιά τόν ἄνθρωπο. Παράλληλα πέρασαν ἀπό ἐδῶ ὅλοι οἱ σημερινοί Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης ὑπηρετῶντας τήν Ἐκκλησία τότε σάν Ὁμαδάρχες ἤ Ἀρχηγοί τῆς Κατασκήνωσης,σήμερα σάν Ποιμένες καί Διδάσκαλοι τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Σήμερα, στό χάραμα του ἀπολίτιστου καί ὑλοκρατούμενου καί ἐν πολλοῖς μηχανοποιημένου 21ου αίῶνα,ἐδῶ στό Γοργολαΐνι ἐξακολουθεῖ νά χτυπᾶ ἡ καμπάνα. Τό τάλαντο σημαίνει, ὁ Ἐσπερινός τελεῖται κανονικά, ἡ Θεία Λειτουργία ἐξακολουθεῖ νά προσφέρει στό λαό τοῦ Θεοῦ πού γεμίζει τό Καθολικό τήν Ἐλπίδα γιά τήν σωτηρία μας.
Ἄς εὐχηθοῦμε νά δίνει ὁ Θεός τήν δύναμη σέ ὄλους ὅσοι εἶναι πρόσκαιρα ντυμένοι τά ροῦχα τοῦ πένθους καί μέσα άπό τή προσωρινή μοναξιά τους νά πρεσβεύουν στό Θεό νά φροντίζει καί νά προστατεύει ὅσους τόν ἐπικαλοῦνται δοξάζοντας τό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδας.
Ἄς δώσει ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Θεοῦ μέ τίς πρεσβεῖες τοῦ Ἅη Γιώργη νά ὡριμάσει κάποιος καρπός πνευματικός ἀπό τοῦτο τό μικρό καί ἀπλό «Συναξάρι».Καί μακάρι τοῦτος ὁ καρπός νά γίνει δύναμη καί βοήθεια σέ ὅλους ὅσοι,μέσα ἀπό τήν πρόσκαιρη μοναξιά τους, δίνουν ὅλο τους τό «Εἶναι» γιά νά δοξάζεται τό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδας.

1 σχόλιο:

Γιώργος Νεονάκης είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.